Тӳре-шара усӑ курман ҫӗрсем пирки пуҫ ватать. agro.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Кӑҫалхи ҫулталӑк пуҫламӑшӗ тӗлне илсен, пирӗн республикӑра усӑ курман ҫӗрсен лаптӑкӗ 17,3 пин гектарпа танлашнӑ. Ҫапах та Чӑваш Енӗн Ял хуҫалӑх министерствинче ун пек ҫӗрсен шутне 82,9 пин гектара кӗртме пулать тесе шухӑшлаҫҫӗ.

Министрӑн пӗрремӗш ҫумӗ Инна Волкова нумаях пулмасть иртнӗ канашлура ҫакӑн пек цифрӑсем илсе кӑтартнӑ. Утӑ уйӑхӗн 7-мӗшӗ тӗлне пирӗн республикӑра пусӑ ҫаврӑнӑшне 936,8 гектар ҫӗре кӗртнӗ, е планпа пӑхнин 9 процентне.

Муниципалитетсене илсен, Улатӑр тӑрӑхӗнче ҫак ӗҫе 225 гектар ҫинче пурнӑҫланӑ, Вӑрнар районӗнче – 485 га, Шупашкар районӗнче – 79 га, Ҫӗмӗрле районӗнче – 148 га.

Ӗне пӑхӗ. Artur Gibovskij каналӑн видео сӑнӗ

РФ Патшалӑх Думи тислӗкпе каяш тӗлӗшпе харпӑрлӑх правине хатӗрлеме ирӗк паракан саккун йышӑннӑ. Малашне вӗсене нимле чӑрмавсӑр туянма та, сутма та май пулӗ. «Лента.ру» ӑнлантарнӑ тӑрӑх, ҫӗнӗ йӗрке ҫӗршывра органикӑллӑ имҫам отрасльне йӗркелеме пулӑшӗ.

Унччен тислӗке производствӑн каяшӗ тесе шутланӑ — ял хуҫалӑх ҫаврӑнӑшӗнче унпа усӑ курма чарнӑ. Уйсене унпа имҫамлас тесен экологи тӗлӗшпе экспертиза ирттерсе лицензи илмелле пулнӑ.

Ҫӗнӗ саккун вӑя кӗрсен тислӗкпе чӑх-чӗп каяшӗ выльӑх-чӗрлӗхрен юлакан, тӑпра пулӑхлӑхне ӳстерекен япала пек шутланӗҫ — урӑхла каласан, чарусене пӗтерӗҫ.

«Саккун проектне йышӑнни органикӑллӑ имҫамӑн уйрӑм отрасльне йӗркелеме, ҫак продукцие экспортлама, ҫавӑн пекех выльӑх-чӗрлӗх каяшне ял хуҫалӑхӗнче чӗртавар пек усӑ курма май парать», — тенӗ проекта ӑнлантарнинче.

cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

«Юрма» ятпа пӗлнӗ предприятире харпӑрлӑхҫӑ улшӑннӑ хыҫҫӑн ӑна ҫӗнӗлле ӗҫлеттерсе яма палӑртаҫҫӗ. «Мега Юрма» тулли мар яваплӑ общество ӗҫӗ-хӗлӗпе республика Элтеперӗ Олег Николаев паллашнӑ.

Производствӑн ҫӗнӗ харпӑрлӑхҫисем продукцие ҫӗнӗ брендпа — «CHUVA» ятпа — кӑларма тытӑннӑ.

«Ҫӗнӗ ребрендинг савӑнтарать, мӗншӗн тесен эсир ята ылмаштарнипех ҫырлахман, ӗҫе йӗркелессине те тӗпрен улӑштарнӑ, – ырланӑ Олег Николаев. – Кунта ҫӗнӗ йышши продукци кӑларассипе ӗҫлетӗр, ӗҫ тухӑҫлӑхӗ ӳсет».

Предприятире инкубатор ҫӑмарти туса илмелли репродуктор та ӗҫлеттерсе ярасшӑн.

chgtrk.ru сайтран илнӗ сӑнӳкерчӗк

Чӑваш Енри учёнӑйсем купӑста касмалли техника шухӑшласа кӑларнӑ. «Центр агроаналитики» федерацин патшалӑх хысна учрежденийӗ хыпарланӑ тӑрӑх, нумай вариантлӑ комбайна тӗрлӗ производствӑра тата агротехника условийӗнче усӑ курма май пур.

Чӑваш патшалӑх аграри университечӗн инженери факультечӗн учёнӑйӗсем ҫӗнӗ техникӑна лайӑхлатассипе икӗ ҫул ӗҫленӗ. Вӗсем купӑста пуҫне лайӑхрах касса илес, пуҫ сиенленессине чакарас майсем пирки хытах шухӑшланӑ.

2022 ҫулхи ҫуркунне купӑстана механизациленӗ майпа касмалли хатӗрӗн патентне илнӗ. Ҫав хатӗре пула купӑста касмалли ҫӗҫӗ ҫине купӑста ҫулҫи пухӑнса лармасть.

Машинӑн техника шайне те самай лайӑхлатнӑ. Халӗ чӑваш учёнӑйӗсем техникӑна хӑш заводра кӑларма тытӑнасси пирки пуҫа ватаҫҫӗ. Комбайна тӗплӗн тӗрӗсленӗ хыҫҫӑн ӑна производство валли туса кӑларма кӗркуннех пуҫӑнма май пур тесе шухӑшлаҫҫӗ.

Чӑваш Енри ял хуҫалӑх предприятийӗсемпе фермер хуҫалӑхӗсенче ҫурхи уй-хир ӗҫӗсем малалла пыраҫҫӗ. Паянхи кун тӗлне илсен, пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши культурӑсене 179,3 пин гектар ҫинче, е 85,5 процент, акнӑ. Пӗлтӗрхи ҫак кун тӗлне пӗтӗмпе 203,9 пин гектар акнӑ, е планпа пӑхнин 101,8 процентне.

Планпа пӑхнин 95 ытларах процентне хальлӗхе Муркаш (99,7%), Пӑрачкав (99,7%), Елчӗк (98,3%) тата Куславкка (98%) районӗсенче акнӑ.

Техника культурисене республикӑра 16 пин гектар (2021 ҫулта – 17,3 пин гектар) акнӑ, ҫав шутран 5,8 пин гектарӗ — рапс, 3,5 пин гектарӗ — горчица (сарӑ пӑрӑҫ).

Россельхозцентр пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енри виҫе районта тыр-пула сиенлетекен уй пӑрҫисене асӑрханӑ. Вӑл – 1,5-2 миллиметр тӑршшӗ нӑрӑ. Вӗсем ҫуркунне уйра тухаҫҫӗ, 17-20 градус ӑшӑтсан уйрӑмах вӑйлӑ ӗрчеҫҫӗ.

Ҫак хурт-кӑпшанкӑ ҫурхи тыр-пула сӑтӑр кӳрет. Сиенленнӗ ӳсен-тӑран ҫитӗнме, сарӑхма пуҫлать, унтан типсе хӑрать. Уй пӑрҫи ытларах Елчӗк, Патӑрьел, Пӑрачкав районӗсенче нумайрах пулнине палӑртнӑ.

1 тӑваткал метр ҫӗр ҫинче 30-40 нӑрӑ пулни питӗ сиен кӳрет, ҫавӑнпа им-ҫам сапма тивет.

agro.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Чӑваш Енри фермерсем патшалӑх укҫине тивӗҫнӗ. Республикӑн Ял хуҫалӑх министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ятарлӑ конкурс комиссийӗ пӗчӗк формӑллӑ хуҫалӑхсене грантсем уйӑрмалли конкурса пӗтӗмлетнӗ.

Фермерсене ҫемье фермисене уҫма тата ял хуҫалӑх потребитель кооперативӗсенче пурлӑхпа техника никӗсне аталантарма грант парӗҫ.

Республикӑн ял хуҫалӑх министрӑн ҫумӗ Инна Волкова пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑри 7 фермер 84,8 млн тенкӗ, 1 кооператива 39 млн тенкӗ парӗҫ.

cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Час-часах ҫумӑр ҫунӑран республикӑри аграрисем ҫуракине ниепле те вӗҫлеймеҫҫӗ. Кун пирки «Чӑваш Ен» ПТРК пӗлтерет.

Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫу уйӑхӗнчи пӗрремӗш декадӑри пек сивӗ 15 ҫул пулман. 20 градус ӑшӑ килесси пирки хальлӗхе шарламаҫҫӗ те. Ҫумӑрӗ вара час-часах ҫӑвать, хуҫалӑхсем ӗҫсене пурнӑҫлаймаҫҫӗ.

Кӑҫал ҫӗрулми, пахча ҫимӗҫ ытларах лартма палӑртнӑ. Ҫӗрулмине паянхи куна 260 гектар ҫинче лартнӑ. Пӗтӗмпе вара 20 пин гектар лартма палӑртнӑ. Ҫавӑн пекех сахӑр кӑшманӗ, пахча ҫимӗҫ туса илме палӑртнӑ.

Кӑҫал республикӑра ҫураки ӗҫӗсене 545 пин гектар ҫӗр ҫинче ирттермелле.

Чӑваш Енри ял хуҫалӑх предприятийӗсемпе фермерсем теплицӑра пахчаҫимӗҫ туса илессипе ҫине тӑрса ӗҫлеҫҫӗ. Респуликӑн Ял хуҫалӑх министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫулталӑк пуҫланнӑранпа теплицӑсенче 10,6 пин тонна пахчаҫимӗҫ туса илнӗ, ку вӑл пӗлтӗрхи танлаштаруллӑ тапхӑртинчен 1,1 процент нумайрах.

Асӑннӑ 10,6 пин тоннӑран 4,7 пин тонни — помидор. Ҫак культурӑна теплицӑра кӑҫал пӗлтӗрхи танлаштаруллӑ тапхӑртинчен 10,5 процент нумайрах туса илнӗ. Аграрисем баклажан та ӳстереҫҫӗ. Ӑна кӑҫал 1,5 хут нумайрах туса илнӗ, тухӑҫа хальлӗхе 60 тонна пухса кӗртнӗ. Хӑяра 5,9 пин тонна татнӑ.

Шупашкарта пилӗк вырӑнта ял хуҫалӑх ярмӑрккисем ӗҫлеҫҫӗ. Ку эрнере шӑматкун улттӑмӗш те уҫӑлӗ. Вӑл Атӑл леш енче Сосновка ялӗнче пулӗ. Ярмӑрккӑ чарӑну ҫывӑхӗнче ӗҫлӗ.

Ял хуҫалӑх ярмӑрккисенче сутуҫӑсене вырӑнсене тӳлевсӗрех параҫҫӗ. Ҫавна май халӑх унта пахча ҫимӗҫе, ытти продукцие йӳнӗрехпе туянма пултарать.

Тивӗҫлӗ канури ҫынсене тата патшалӑхран ҫӑмӑллӑхпа усӑ куракан ҫынсене нимеҫӗсем ҫимӗҫсене киле илсе ҫитерме пулӑшӗҫ. Ял хуҫалӑх ярмӑрккисем 9 сехетрен пуҫласа 15 сехетчен ӗҫлӗҫ.